LỊCH SỬ PHỤ LIỆU MAY MẶC

Lịch sử ngành phụ liệu may mặc

1. Thời cổ đại – Trung cổ

• Con người biết dùng xương thú, vỏ sò, gỗ để làm kim, nút buộc, ghim.

• Ai Cập cổ đại đã dùng chuỗi hạt, kim loại quý, đá quý để trang trí trang phục.

• Người La Mã và Hy Lạp dùng ghim cài, khóa cài bằng đồng, bạc để giữ áo choàng.

2. Thế kỷ 13 – 17: Sự hình thành nút áo và chỉ may

• Nút áo xuất hiện ở châu Âu (khoảng TK 13), ban đầu dành cho giới quý tộc.

• Chỉ may được se từ sợi lanh, bông, tơ tằm.

• Xuất hiện dây buộc, ren để trang trí áo váy cung đình.

3. Thế kỷ 18 – 19: Cách mạng công nghiệp

• Máy móc ra đời → sản xuất chỉ may công nghiệp.

• Nút áo bằng kim loại, ngọc trai, nhựa sớm bắt đầu sản xuất hàng loạt.

• Khóa kéo (zipper) được phát minh (năm 1851 bởi Elias Howe, sau hoàn thiện năm 1913).

• Phụ liệu bắt đầu trở thành một ngành công nghiệp độc lập trong may mặc.

4. Thế kỷ 20: Sự bùng nổ phụ liệu

• Xuất hiện nhiều loại sợi nhân tạo (polyester, nylon) → thay thế chỉ bông, chỉ tơ.

• Khóa kéo nhựa, nút nhựa, velcro (miếng dán gai dính, 1941) ra đời.

• Nhãn mác thương hiệu phát triển mạnh mẽ → trở thành công cụ quảng bá thời trang.

• Phụ liệu không chỉ để kết nối và trang trí, mà còn để quảng bá và bảo hộ thương hiệu.

5. Thế kỷ 21 – Hiện đại

• Xu hướng thân thiện môi trường: phụ liệu tái chế, nút gỗ, nhãn giấy kraft, bao bì phân hủy sinh học.

• Phụ liệu thông minh:

  • Nhãn RFID để quản lý hàng hóa.

  • Khóa chống trộm gắn trên quần áo bán lẻ.

• Toàn cầu hóa → Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ trở thành trung tâm sản xuất phụ liệu lớn cho ngành may mặc toàn cầu.

🌟 Kết luận

Ngành phụ liệu may mặc đã đi từ những vật liệu thô sơ (xương, gỗ, vỏ sò) → trở thành ngành công nghiệp công nghệ cao, góp phần quan trọng trong thời trang, thương mại, và bảo vệ môi trường.

Phụ liệu may mặc Thế kỷ 13 – 17

🔹 1. Nút áo (Button)

• Xuất hiện ở châu Âu vào thế kỷ 13 (khoảng năm 1200).

• Ban đầu chỉ dành cho giới quý tộc, làm từ kim loại, xương, ngà voi, gỗ quý, thủy tinh.

• Không chỉ có chức năng cài áo mà còn mang giá trị trang trí và thể hiện đẳng cấp.

• Đến thế kỷ 15–16, nút áo trở thành biểu tượng thời trang ở Pháp, Ý, Đức.

🔹 2. Chỉ may và dây buộc

• Chỉ may được se từ sợi lanh, bông, tơ tằm.

• Dây buộc, dây rút (laces, cords) được dùng để cố định áo váy, đặc biệt trong trang phục nữ.

• Ở châu Âu, corset (áo nịt ngực) và váy dài thường dùng dây buộc để tạo dáng cơ thể.

🔹 3. Ren và thêu (Lace & Embroidery)

• Ren thủ công bắt đầu phát triển ở Ý (Venice) và Pháp vào thế kỷ 16.

• Thêu chỉ vàng, chỉ bạc, đá quý, ngọc trai được dùng trong trang phục quý tộc, hoàng gia.

• Đây là thời kỳ phụ liệu mang giá trị thẩm mỹ và xã hội hơn là công năng.

🔹 4. Khóa cài và ghim (Clasps & Brooches)

• Dùng khóa kim loại, móc cài, ghim cài để cố định áo choàng, áo khoác.

• Chất liệu: đồng, bạc, vàng, thường được chạm khắc tinh xảo.

• Không chỉ tiện dụng mà còn là trang sức thể hiện địa vị.

🔹 5. Vải lót và dựng (Lining & Interfacing sơ khai)

• Thời kỳ này đã có vải lót bằng lanh, lụa trong áo khoác, váy để giữ phom dáng.

• Một số trang phục dùng vật liệu cứng (gỗ mỏng, xương cá voi) để dựng form (corset, váy phồng). Đây được xem là "tổ tiên" của mex/dựng hiện đại.

📌 Tóm lại

Trong giai đoạn TK 13 – 17, phụ liệu may mặc đã có bước phát triển lớn:

• Nút áo chính thức xuất hiện và trở thành yếu tố thời trang.

• Chỉ, ren, dây buộc, khóa cài được dùng rộng rãi.

• Phụ liệu không chỉ để kết nối trang phục mà còn để trang trí, khẳng định địa vị xã hội.